Böbrek hastalıkları, dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen ve çoğu zaman belirti vermeden ilerleyen ciddi sağlık sorunları arasında yer alıyor. Küresel ölüm nedenleri arasında yedinci sırada bulunan böbrek hastalıklarının, gerekli önlemler alınmazsa önümüzdeki yıllarda beşinci sıraya yükselmesi bekleniyor.
Uluslararası Nefroloji Topluluğu’nun yaptığı araştırmalara göre, dünya çapında yaklaşık 850 milyon kişi böbrek hastalığından etkileniyor ve her yıl 11 milyon insan bu hastalık nedeniyle hayatını kaybediyor. Yüksek gelir düzeyine sahip ülkelerde, sağlık bütçelerinin %3’ü diyaliz ve böbrek nakli tedavilerine ayrılıyor.
Türkiye’de de durum endişe verici. Türk Nefroloji Derneği’nin verilerine göre, her 6-7 erişkinden biri çeşitli evrelerde Kronik Böbrek Hastalığı (KBH) ile karşı karşıya. Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2023 yılı ölüm istatistiklerine göre ise ülkemizdeki ölümlerin %3,1’i böbrek yetmezliği nedeniyle gerçekleşiyor.
Her yıl Mart ayının ikinci Perşembe günü, Dünya Böbrek Günü olarak farkındalık çalışmaları yürütülüyor. 2025 yılı için belirlenen tema “Böbreklerine İyi Bak! Böbrek Sağlığını Korumak, Geleceğini Korumaktır!” olarak açıklandı.
Böbrek hastalıklarının en sık nedenleri arasında diyabet ve hipertansiyon yer alıyor. Türk Nefroloji Derneği’nin Böbrek Kayıt Sistemi verileri, hipertansiyon, diyabet ve kalp hastalığı olan bireylerin, kronik böbrek hastalığına yakalanma riskinin normal popülasyona göre daha yüksek olduğunu gösteriyor. Bu nedenle, bu hastalıklara yol açan risk faktörleriyle mücadele etmek büyük önem taşıyor.
Sağlık Bakanlığı, Hastalık Yönetimi Platformu (HYP) adlı bir sistem geliştirerek, kronik hastalıkların erken teşhisi, etkili tedavisi ve takibini birinci basamak sağlık kuruluşları aracılığıyla yürütmeyi amaçlıyor. Aile hekimleri, bu kapsamda hipertansiyon, diyabet, obezite ve kardiyovasküler risk değerlendirmesi yaparak bireylerin sağlık durumlarını yakından takip ediyor.
13 Mart 2025 Dünya Böbrek Günü vesilesiyle, vatandaşlar böbrek sağlıklarını koruma konusunda daha bilinçli olmaya davet ediliyor. Uzmanlar, böbrek sağlığını korumanın ve hastalıklardan korunmanın en etkili yollarını şu şekilde sıralıyor:
- Aile hekiminize başvurun ve risk değerlendirmenizi yaptırın.
- Sağlıklı hayat merkezlerini ziyaret ederek uzmanlardan sağlıklı yaşam danışmanlığı alın.
- Dengeli ve sağlıklı beslenin.
- Yeterli miktarda su tüketin.
- Fiziksel olarak aktif olun, düzenli egzersiz yapın.
- Sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıklardan uzak durun.
Böbrek sağlığınızı korumak, geleceğinizi korumaktır! Sağlıklı bir yaşam için böbreklerinize iyi bakın.