Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2025 yılının ikinci çeyreğine ilişkin bankaların değerlendirmeleri ile üçüncü çeyrek beklentilerini içeren Banka Kredileri Eğilim Anketi sonuçlarını yayımladı. Ankette, yılın üçüncü çeyreğinde hem yurt içi hem de yurt dışı fonlama koşullarında belirgin bir gevşeme beklendiği öne çıkıyor.
Ankete göre, 2025’in ikinci çeyreğinde bankalar, işletmelere kullandırdıkları kredilere yönelik standartlarda genel bir sıkılaştırmaya gitti. Kısa vadeli krediler ve yabancı para cinsinden verilen kredilere uygulanan standartların sıkılaştığı belirtilirken, uzun vadeli ve Türk lirası kredilere yönelik uygulamalarda kayda değer bir değişim yaşanmadı.
KOBİ’lere verilen kredilerde standartlar sabit kalırken, büyük ölçekli işletmelere sağlanan kredilerde sıkılaştırma dikkat çekti. Ancak bankalar, üçüncü çeyrek için bu standartların – büyük işletmeler ve yabancı para krediler hariç – kısmen gevşetileceğini öngörüyor.
Bireysel Kredilerde Genel Durgunluk
İhtiyaç kredilerini kapsayan diğer bireysel kredi türlerinde yılın ikinci çeyreğinde standartlarda gevşeme yaşanırken, konut ve taşıt kredilerinde kayda değer bir değişiklik olmadı. Bankalar, üçüncü çeyrekte tüm bireysel kredi türlerinde standartların sabit kalacağını tahmin ediyor.
Kredi Talebinde Artış Beklentisi
İşletmelere verilen kredi talebi genel olarak sabit kalırken, KOBİ kredileri ve bazı diğer işletme kredilerinde artış gözlemlendi. Türk lirası kredi talebinde ise hafif bir düşüş yaşandı. Üçüncü çeyrek için ise işletmelere sağlanan kredilere olan talepte kayda değer bir artış bekleniyor.
Konut kredilerinde yılın ikinci çeyreğinde talep artarken, taşıt ve diğer bireysel kredilerde azalma görüldü. Taşıt kredilerinde alternatif finansman yöntemleri ve azalan finansman ihtiyacı, talebi sınırlayan başlıca etkenler olarak öne çıktı. Üçüncü çeyrekte bireysel kredi talebinde önemli bir değişiklik beklenmiyor.
Koşullar ve Marjlarda Değişim
İşletmelere sağlanan kredilerde, özellikle daha riskli gruplarda uygulanan kar marjlarında artış, teminat koşullarında ise sıkılaşma görüldü. Bireysel kredilerde ise ortalama kredilere uygulanan kar marjlarında düşüş gözlemlenirken, vadeye yönelik şartlarda bazı gevşemeler yaşandı.
Fonlama Tarafında Beklentiler Olumlu
Yılın ikinci çeyreğinde bankaların yurt içi fonlama koşulları belirgin şekilde iyileşirken, yurt dışı fonlama şartlarında kısmi bir sıkılaşma meydana geldi. Üçüncü çeyrek için hem yurt içi hem de yurt dışı fonlama koşullarında anlamlı bir gevşeme bekleniyor. Bu durumun kredi arzını desteklemesi öngörülüyor.